اثر کاربرد برگی فسفر بر به تاخیر انداختن پیری برگ ها و عملکرد دانه در گندم پائیزه

به تعویق انداختن پیری از جمله اهداف اساسی جهت افزایش و بهبود عملکرد است. تعویق فرایند پیری نقش مهمی در تعیین عملکرد گندم دارد و طولانی شدن مدت سبز ماندن برگ ها می تواند به طور کلیدی در افزایش عملکرد گندم تاثیرگذار باشد. در این راستا به منظور ارزیابی اثر زمان و مقادیر مختلف کاربرد برگی کود فسفر بر به تاخیر انداختن پیری برگ ها و همچنین عملکرد و اجزای عملکرد گندم پاییزه، آزمایشی در سال 87-86 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف کود فسفر (شامل شاهد (آب مقطر) و 2، 4، 6 و 8 کیلوگرم در هکتار kh2po4) که در زمان های مختلف محلول پاشی (شامل مرحله دو گره در ساقه، مرحله خوشه رفتن و مرحله اتمام گلدهی) اعمال شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که کاربرد برگی کود فسفر، موجب افزایش معنی دار مدت سبز ماندن برگ ها شد، به طوری که به ازای افزایش یک کیلوگرم کود فسفر محلول پاشی شده در هکتار، مدت زمان سبزماندن برگ ها (بر اساس تعداد روز پس از گلدهی) 32/1 روز افزایش یافت. از طرفی کاربرد کود فسفر در انتهای فصل رشد، نقش تاثیر بیشتری در به تاخیر انداختن پیری برگ ها داشت. کاربرد برگی کود فسفر در طی فصل رشد همچنین موجب افزایش معنی دار شاخص سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک کل و میزان شاخص spad در سه سطح بالا، میانی و پایین کانوپی شد. بر اساس نتایج بدست آمده، محلول پاشی کود فسفر در مرحله خوشه رفتن به طور معنی داری موجب افزایش تعداد دانه موجود در سنبلچه ها (خصوصا سنبلچه های 15 و 16 و 17) شد که به تبع آن مجموع تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، طول سنبله و وزن سنبله نیز در این مرحله افزایش یافت. نتایج آزمایش نشان داد به ازای هر کیلوگرم کود فسفر محلول پاشی شده، عملکرد دانه به میزان 122 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. در بین زمان های مختلف محلول پاشی، محلول پاشی کود فسفر در مرحله خوشه رفتن به دلیل باروری سنبلچه ها و افزایش تعداد دانه در سنبله و همچنین نقش فسفر در به تعویق انداختن پیری برگ ها، موجب افزایش معنی دار عملکرد گندم نسبت به سایر مراحل شد.